बेरोजगारीचे प्रकार
* अदृश्य /छुपी/ प्रच्छन्न/ बेरोजगारी : 
- आपल्या क्षमतेचा पूर्ण वापर करून एखादे काम जेवढे व्यक्ती करू शकतात, त्यापेक्षा जास्त व्यक्ती त्या कामात गुंतली असल्यास या जास्तीच्या व्यक्ती अदृश्य बेरोजगार आहेत असे म्हटले जाते.
- उदा. शेतावरील एक काम दोन व्यक्तीदेखील पूर्ण करू शकतात, मात्र त्या ठिकाणी कुटुंबातील पाच व्यक्ती काम करीत असतील तर उरलेल्या तीन व्यक्ती अदृश्य बेरोजगारीत मोडतात.
- या तीन व्यक्तींचे काम उत्पादक स्वरूपात नसते, म्हणून त्यांची सीमान्त उत्पादकता शून्य असते. कारण अशा व्यक्तींना कामावरून दूर केले तरी उत्पादनाच्या पातळीत काही फरक पडत नाही.
* कमी प्रतीची बेरोजगारी : 
- ज्या वेळी एखाद्या व्यक्तीस आपल्या क्षमतेपेक्षा कमी प्रतीच्या रोजगारावर समाधान मानावे लागत असेल त्या वेळी या बेरोजगारीस ‘कमी प्रतीची बेरोजगारी’ असे म्हणतात.
- उदा. एखाद्या इंजिनीअरने क्लर्कची नोकरी करणे.
* सुशिक्षित बेरोजगारी : 
- जेव्हा सुशिक्षित लोकांना रोजगार मिळत नाही किंवा सुशिक्षित कमी प्रतीच्या बेरोजगारीला बळी पडतात, तेव्हा त्याला ‘सुशिक्षित बेरोजगारी’ असे म्हणतात.
* खुली बेरोजगारी :  
- काम करण्याची इच्छा व क्षमता असून नियमित उत्त्पन्न देणारा रोजगार प्राप्त न झाल्यास या प्रकारच्या बेरोजगारीस ‘खुली बेरोजगारी’ म्हणतात.
- उदा. ग्रामीण भागातील स्वत:च्या मालकीची शेतजमीन नसलेले अकुशल कामगार किंवा रोजगारासाठी ग्रामीण भागातून शहरी भागाकडे आलेले बेरोजगार.
* हंगामी बेरोजगारी : 
- ठराविक हंगाम सोडून जेव्हा काम मिळणे कठीण होते तेव्हा त्यास ‘हंगामी बेरोजगारी’ म्हणतात.
- उदा. शेतीचे काम करणाऱ्यांना नांगरणीपासून कापणीपर्यंतचा कालावधी सोडून वर्षांच्या इतर काळात भासणारी बेरोजगारी.
 
 
 
 

कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत