नोव्हेंबर 2016 : चर्चेतील व्यक्ती (Part 3)

www.surne.org

प्रा. एम. जी. के. मेनन

·       प्रख्यात वैज्ञानिक, इस्त्रोचे माजी अध्यक्ष आणि टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्चचे माजी संचालक प्रा. एम. जी. के. मेनन यांचे २२ नोव्हेंबर २०१६ रोजी निधन झाले.

™ एमजीके मेनन यांचा अल्पपरिचय

·       त्यांचे संपूर्ण नाव माबिलीकलाथिल गोविंद कुमार मेनन असे आहे. ·       १९२८ मध्ये मंगळुरू येथे त्यांचा जन्म झाला. ·       शिक्षण: -         पंजाब विद्यापीठातून मॅट्रिक -         आग्रा विद्यापीठातून विज्ञानाचे पदवीधर -         मुंबईच्या रॉयल इन्स्टिटय़ूट ऑफ सायन्स या संस्थेत भौतिकशास्त्रात पदव्युत्तर पदवी -         १९५३ मध्ये ते ब्रिस्टॉल विद्यापीठातून पीएच.डी. ·       पुढील संस्थांमध्ये त्यांनी काम केले:  ü टाटा मूलभूत संशोधन संस्था:    -         १९५५ मध्ये ते या संस्थेत आले. -         १९६६ मध्ये संचालकपदी नेमणूक -         १९७५ पर्यंत ते या संस्थेचे संचालक होते. ü भारतीय अवकाश संशोधन संस्था:   -         इस्रोचे अध्यक्ष म्हणून त्यांनी १९७२ मध्ये नऊ महिने काम केले. ü रामन ट्रस्ट -         थोर संशोधक सी. व्ही. रामन यांनी मेनन यांना रामन ट्रस्टवर नेमले होते. ·       त्यांनी पुढील पदांवर काम केले आहे: -         विज्ञान व तंत्रज्ञान खात्याचे सचिव -         व्ही.पी. सिंग यांच्या मंत्रिमंडळात विज्ञान व तंत्रज्ञान खात्याचे राज्यमंत्रीही. -         लंडनची रॉयल सोसायटी, इंडियन इन्स्टिटय़ूट ऑफ सायन्सेस या संस्थांचे ते फेलो होते. -         नियोजन आयोगाचे सदस्य -         पंतप्रधानांचे वैज्ञानिक सल्लागार -         कौन्सिल ऑफ सायन्स अॅण्ड इंडस्ट्रीअल रिसर्चचे उपाध्यक्ष ·       त्यांना पुढील पुरस्कार मिळालेले आहेत : -         पद्मभूषण (१९६८) -         पद्मविभूषण (१९८५) -         २००८ मध्ये लघुग्रह ७५६४ ला  गोकुमेनन असे त्यांचे नाव देण्यात आले -         १९७० मध्ये रोयल सोसायटीचे फेलो म्हणून निवड

---

www.surne.org

राम नरेश यादव

·        उत्तरप्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री राम नरेश यादव यांच २२ नोव्हेंबर २०१६ रोजी प्रदीर्घ आजाराने निधन झालं आहे.

·        राम नरेश यादव यांनी १९७७ व १९७९ या कालावधीत उत्तरप्रदेशचे मुख्यमंत्रीपद भूषविले आहे.

·        मध्यप्रदेशचे राज्यपाल म्हणूनही त्यांनी काम पहिले आहे.

---

www.surne.org

अँटिनिओ कोस्टा

·        भारतीय वंशाचे पोर्तुगाल पंतप्रधान अँटिनिओ कोस्टा हे १४ व्या प्रवासी भारतीय दिनाचे प्रमुख पाहुणे असणार आहेत.

·        बेंगुलुरू (कर्नाटक) येथे ७ ते ९ जानेवारी २०१७ दरम्यान प्रवासी भारतीय अधिवेशन होणार आहे.

·        अँटिनिओ कोस्टा हे ८ जानेवारी रोजी होणाऱ्या उदघाटन कार्यक्रमात सहभागी होणार आहेत.

·        यासोबतच ७ जानेवारी रोजी होणाऱ्या युवा प्रवासी भारतीय दिनाचे विशेष पाहुणे म्हणून सुरिनम चे उपाध्यक्ष मायकल अश्विन सतेंद्र हे उपस्थित राहणार आहेत.

·        अँटोनियो कोस्टा

·        १७ जुलै १९६१ रोजी पोर्तुगालची राजधानी लिस्बन येथे जन्म.

·        त्यांच्या वडिलांचे मूळ गाव गोवा होते.

·        ते व्यवसायाने वकील आहेत.

·        ते २०१५ मध्ये पोर्तुगालचे पंतप्रधान बनले.

·        २००४ मध्ये युरोपियन संसदेच्या १४ पैकी एका उपाध्यक्षपदी निवडून आले.

·        २००७ ते २०१५ दरम्यान ते लिस्बन शहराचे महापौर होते.

·        प्रवासी भारतीय दिन

·        जगभरातील भारतीय समुदायाला भारतीय विकासात सामावून घेण्यासाठी दरवर्षी ९ जानेवारीला प्रवासी भारतीय दिवस साजरा केला जातो.

·        ९ जानेवारी १९१५ रोजी महात्मा गांधीजी दक्षिण आफ्रिकेतून भारतात परत आले होते म्हणून या दिवसाची निवड करण्यात अली आहे.

---

www.surne.org

पंकज पटेल

·        पंकज पटेल यांची २०१७ साठी फेडरेशन ऑफ इंडियन चेंबर्स ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री (फिक्की)च्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात अली आहे.

·        अंबुजा नेओटीया समूहाचे अध्यक्ष हर्षवर्धन नेओटीया यांची जागा ते घेणार आहेत.

·        पंकज पटेल

·        सध्या ते Zydus Cadila चे मुख्य व्यवस्थापकीय संचालक आहेत.

·        आयसर आणि IIM अहमदाबाद सारख्या शैक्षणिक संस्थांमध्ये सल्लागार समितीत कार्यरत होते.

·        गुजरात कॅन्सर सोसायटीचे ते उपाध्यक्ष, कार्यकारी अध्यक्ष, ट्रस्टी आहेत.

·        गुजरात कर्करोग संशोधन संस्थेचे ते अध्यक्ष आहेत.

·        Federation of Indian Chambers of Commerce and Industry (FICCI)

·        भारतातील सर्वात मोठी आणि जुनी गैरशासकीय व्यवसाय संस्था

·        १९२७ मध्ये स्थापना

·        मुख्यालय : नवी दिल्ली

·        मिशन: भारतीय उद्योगाची जागतिक स्पर्धात्मकता आणि क्षमता वाढवणे.

---

www.surne.org

दिलीप पाडगावकर

·       ज्येष्ठ पत्रकार आणि विचारवंत दिलीप पाडगावकर यांचे 25 नोवेंबर रोजी पुण्यात निधन झाले.

·       पाडगावकर किडनीच्या आजाराने त्रस्त होते. त्यांच्यावर पुण्यातील रुबी हॉल रुग्णालयात उपचार सुरू होते.

·        अल्प परिचय

·       १ मे १९४४ रोजी त्यांचा जन्म झाला.

·       त्यांनी वयाच्या २४ वर्षी पत्रकारितेला सुरूवात केली होती.

·       आंतरराष्ट्रीय घडामोडींचे अभ्यासक म्हणून त्यांची ओळख होती.

·       पुण्यातील फर्ग्युसन महाविद्यालयातून त्यांनी राज्यशास्त्राची पदवी प्राप्त केली होती.

·       पटकथा-दिग्दर्शन पदवीही त्यांनी मिळवली होती.

·       ‘टाइम्स ऑफ इंडिया’ने त्यांची पॅरिस प्रतिनिधी म्हणून नियुक्ती केली होती.

·       १९७८ ते १९८६ या कालावधीत त्यांनी युनेस्कोत बँकॉक आणि पॅरिससाठी काम केले होते.

·       १९८८ मध्ये त्यांची टाइम्स ऑफ इंडियाच्या संपादकपदी नियुक्ती करण्यात आली होती.

·       २००२ मध्ये फ्रान्स सरकारने त्यांना पत्रकारितेतील योगदानाबद्दल विशेष पुरस्काराने सन्मानित केले होते.

---

www.surne.org

निकी हॅले

·       अमेरिकेचे नवनिर्वाचित अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रंप यांनी साऊथ कॅरोलिना प्रांताच्या विद्यमान गव्हर्नर निकी हॅले यांची संयुक्त राष्ट्रातील अमेरिकेच्या राजदूत म्हणून निवड केली आहे.

·       अमेरिकेच्या प्रशासनात कॅबिनेट दर्जाच्या पदावर नियुक्ती झालेल्या निकी हॅले या पहिल्या भारतीय-अमेरिकन नागरिक ठरल्या आहेत.

कोण आहेत निक्की हॅले?

·       त्यांची सध्या साऊथ कॅरोलिना प्रांताची गव्हर्नर म्हणून दुसरी टर्म आहे.

·       २०११ मध्ये या प्रांताच्या त्या पहिल्या महिला गव्हर्नर म्हणून निवडून आल्या होत्या.

·       बॉबी जिंदाल नंतर अमेरिकेतील एखाद्या राज्याच्या गव्हर्नर असणार्‍या दुसर्‍या अमेरिकन-भारतीय व्यक्ति.

---

www.surne.org

युद्धविर सिंह मल्लिक

·       नीती आयोगाचे विशेष सचिव युद्धविर सिंह मल्लिक यांची राष्ट्रीय महामार्ग महामंडळाच्या अध्यक्षपदी निवडण्यात आले आहे.

·        NHAI

·       National Highways Authority of India ही एक शासनाची स्वायत्त संस्था आहे.

·       देशातील 70,000 किमी राष्ट्रीय महामार्गाच्या विकास, देखभाल, व्यवस्थापनाची जबाबदारी या संस्थेवर आहे.

·       रस्ते वाहतूक व महामार्ग मंत्रालयाअंतर्गत नोडल संस्था.

·       1988 मध्ये स्थापन झाली असून 1995 मध्ये स्वायत्त दर्जा देण्यात आला.

---

www.surne.org

फिडेल कॅस्ट्रो

·        क्युबाचे माजी राष्ट्राध्यक्ष, क्रांतिकारी नेते फिडेल कॅस्ट्रो यांचे २५ नोव्हेंबर २०१६ रोजी हवाना येथे निधन झाले. ते ९० वर्षांचे होते. 

·        अमेरिका पुरस्कृत पिग्स उपसागरातील १९६१ चे आक्रमण आणि त्यानंतर वर्षभराने रशियाने क्युबात क्षेपणास्त्र तैनात करण्यावरून निर्माण झालेला पेच या दोन घडामोडींनी कॅस्ट्रो यांची राजवट विशेष गाजली.

v फिडेल कॅस्ट्रो

·        १३ ऑगस्ट १९२६ मध्ये त्यांचा जन्म झाला

·        बटिस्टा राजवटीविरुद्ध अयशस्वी उठाव त्यांनी केला आणि १९५३ मध्ये त्यांना कैद झाली.

·        १९५९ साली चे गव्हेरा यांच्या साथीने कॅस्ट्रो यांनी क्युबातील बॅतिस्ता यांची अमेरिकाधार्जिणी राजवट उलथून टाकली.

·        फेब्रुवारी 1959 ते डिसेंबर 1976 पर्यंत फिडेल यांनी क्युबाच्या पंतप्रधानपदाची जबाबदारी पार पाडली.

·        १९७६ ते २००८  ते क्युबाचे राष्ट्राध्यक्ष झाले.

·        फेब्रुवारी 2008 साली त्यांनी राष्ट्राध्यक्ष पदाचा राजीनामा दिला.

·        ब्रिटनची रानी एलिझाबेथ आणि थायलंडच्या राजानंतर सर्वाधिक काळ एखाद्या देशाचे प्रमुख असणारे तिसरे व्यक्ति. 

·        नाम (अलिप्त राष्ट्र चळवळ) परिषदेच्या निमित्ताने १९८३ साली फिडेल कॅस्ट्रो भारतात आले, तेव्हा त्यांचे उत्स्फूर्त स्वागत झाले होते.

---

www.surne.org

आनंद यादव

·        ज्येष्ठ साहित्यिक आनंद यादव यांचे २७ नोव्हेंबर २०१६ रोजी निधन झाले. ते ८२ वर्षांचे होते.

v आनंद यादव यांचा अल्पपरिचय

·        ३० नोव्हेंबर १९३५ रोजी त्यांचा कोल्हापुरातील कागल येथे जन्म झाला.

·        आकाशवाणीवर त्यांनी नोकरी केली. पुणे विद्यापीठात मराठी विभाग प्रमुख म्हणून ते निवृत्त झाले.

·        ८२ व्या अखिल भारतीय साहित्य समेलनाचे अध्यक्ष (२००९)

·        ग्रामीण साहित्य संमेलन, समरसता साहित्य संमेलन आदी संमेलनांचे अध्यक्षपद त्यांनी भूषवले होते.

·        झोंबी, नांगरणी, घरभिंती, काचवेल अशा चार खंडातील आत्मचरित्रांमधून त्यांनी आपला जीवनसंघर्ष उलगडला होता.

·        नटरंग या त्यांच्या कादंबरीवर नटरंग नावाचाच प्रसिद्ध चित्रपट (२०१०) प्रदर्शित होऊन गेला.

·        त्यांच्या झोंबी या आत्मचरित्रासाठी १९९० मध्ये त्यांना साहित्य अकादमी पुरस्कार मिळाला.

·        आनंद यादव यांनी संत तुकारामाच्या जीवनावर लिहिलेल्या संतसूर्य तुकाराम या काल्पनिक कादंबरीवर आक्षेप घेत वारकऱ्यांनी त्यांना २००९ सालच्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षपद स्वीकारण्यापासून वंचित केले होते.

·        आनंद यादव यांनी सुमारे ४० हून अधिक पुस्तके लिहिली आहेत.

·        आनंद यादव यांची साहित्य संपदा :  

·         काव्यसंग्रह

हिरवे जग (१९६०), मळ्याची माती (१९७८), मायलेकरं (१९८१)

·         कथासंग्रह   

खळाळ (१९६७), घरजावई (१९७४), माळावरची मैना (१९७६), आदिताल (१९८०), डवरणी (पुस्तक) (१९८२), उखडलेली झाडे (१९८६)

·        व्यक्तिचित्रे

मातीखालची माती (१९६५)

·         ललित, वैचारिक लेख संग्रह/समीक्षा ग्रंथ

स्पर्शकमळे (१९७८), पाणभवरे (१९८२)

·        कादंबरी

गोतावळा (१९७१), नटरंग (पुस्तक) (१९८०), एकलकोंडा (१९८०), माऊली (१९८५), संतसूर्य तुकाराम

·         आत्मचरित्रात्मक

झोंबी (१९८७) , घरभिंती (१९९२), काचवेल

·        बालकथा

उगवती मने

---

www.surne.org