महत्वाच्या ऐतिहासिक संघटना

संघटना	स्थापना वर्ष	संस्थापक
बंगाल असियाटीक सोसायटी	1784	विलीयम जोन्स
असियाटीक सोसायटी	1789	विलीयम जोन्स
बॉम्बे नेटीव स्कूल बुक सोसायटी	1822	जगन्नाथ शंकर सेठ
ब्राह्मो समाज	1828	राजाराम मोहन रॉय
ग्रँट मेडिकल कॉलेज	1838	जगन्नाथ शंकर सेठ
मनवधर्म सभा	1844	दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
ग्यानप्रसारक सभा	1848	दादोबा पांडुरंग
परमहंस सभा	1849	दादोबा पांडुरंग/ईश्वरचंद्र विद्यासागर
ग्रँट मेडिकल सोसायटी	1852	भाऊ दाजी लाड
महार मांग इत्यादी लोकास विद्या शिकवणारी मंडळी	1853	महात्मा फुले
सायन्टिफिक सोसायटी	1862	सर सय्यद अहमद खान
मोहमेडन लिटररी सोसायटी	1863	नवाब अब्दुल लतीफ
ट्रॅन्स्लेशन सोसायटी	1864	सर सय्यद अहमद खान
पुनार्वीवाह उत्तेजक मंडळी	1865	न्या.म.गो.रानडे
लंडन इंडियन सोसायटी	1865	दादाभाई नौरोजी / उमेशचंद्र बॅनर्जी
आदी ब्राह्मो समाज	1865	देवेंद्रनाथ टागोर
भारतीय ब्राह्मो समाज	1865	केशवचंद्र सेन
प्रार्थना समाज	1867	आत्माराम पांडुरंग तर्खडकर
सार्वजनिक सभा	1870	ग.वा.जोशी
सार्वजनिक समाज	1872	आनंदमोहन बोस
सत्यशोधक समाज	1873	महात्मा फुले
थेओसोफिकॅल सोसायटी	1875	मॅडम ब्लावट्सक्यी / कर्नल अल्कोट
आर्य समाज	1875	स्वामी दयानंद सरस्वती
नवविधान समाज	1880	केशवचंद्र सेन
देशी व्यापार उत्तेजक मंडळी	1882	ग.वा.जोशी
डेक्कन एजुकेशन सोसायटी	1884	आगरकर,टिळक,चिपळूणकर
मद्रास महाजन सभा	1884	पी.आनंद चार्लू / सुब्रमण्यम अय्यर
आर्य महिला समाज	1889	पंडिता रमाबाई
शारदा सदन मुंबई	1889	पंडिता रमाबाई
डेक्कन सभा	1893	न्या.म.गो.रानडे
विधवा विवाह उत्तेजक मंडळी	1893	महर्षी धो.के.कर्वे
रामकृष्ण मिशन	1897	स्वामी विवेकानंद
मुक्ती सदन केडगाव	1898	पंडिता रमाबाई
अनाथ बालिका आश्रम	1899	महर्षि धो.के.कर्वे
मराठा एजुकेशन सोसायटी	1901	शाहू महाराज
विक्टोरीया मराठा बोर्डींग	1901	शाहू महाराज
इंडियन होमरूल सोसायटी — लंडन	1905	श्यामजी कृष्ण वर्मा
भारत सेवक समाज	1905	गोपाळ कृष्ण गोखले
तरुण आस्तिकांचा संघ	1905	वि.रा.शिंदे
किंग एड्वर्ड मोहमेडन एजु. सोसायटी	1906	शाहू महाराज
डिप्रेसड क्लासेस मिशन	1906	वि.रा.शिंदे
निष्काम कर्ममठ	1910	महर्षी धो.के.कर्वे
सेवा समिती	1910	हृदयनाथ कुंझर
दूधगाव विद्यार्थी प्रसारक मंडळ	1910	कर्मवीर भाऊराव पाटील
हिंदू महासभा	1915	मदन मोहन मलविय
डेक्कन रयत शिक्षण संस्था	1916	शाहू महाराज
अस्पृश्यता निवारन संघ	1918	वि.रा.शिंदे
मराठा राष्ट्रीय संघ	1918	वि.रा.शिंदे
रयत शिक्षण संस्था	1919	कर्मवीर भाऊराव पाटील
पवनार आश्रम (वर्धा)	1921	विनोबा भावे
भिल्ल सेवा मंडळ	1922	ठक्कर बाप्पा
अहिल्याश्रम	1923	वि.रा.शिंदे
तरुण ब्राह्मो समाज	1923	वि.रा.शिंदे
बहिष्कृत हितकारिणी सभा	1924	बाबासाहेब आंबेडकर
समाज समता संघ	1927	बाबासाहेब आंबेडकर
शेतकरी संघ	1927	पंजाबराव देशमुख
श्री शिवाजी शिक्षण संस्था	1932	पंजाबराव देशमुख
आर्य महिला समाज कौटुंबिक उपासना मंडळ	1937	वि.रा.शिंदे
आल इंडिया शेड्यूल कास्ट फेडरेशन	1942	बाबासाहेब आंबेडकर
समता संघ / मंच	1944	महर्षी धो.के.कर्वे
पीपल्स एजुकेशन सोसायटी	1945	बाबासाहेब आंबेडकर
जाती निर्मूलन संघ	1948	महर्षी धो.के.कर्वे
भारत कृषक समाज	1955	पंजाबराव देशमुख
अखिल भारतीय दलित संघ	1956	पंजाबराव देशमुख
प्राथमिक शिक्षण संघ		पंजाबराव देशमुख
ब्रह्म पोस्टल मिशन		वि.रा.शिंदे
तत्व बोधिनी सभा		देवेंद्रनाथ टागोर
वृद्धांसाठी संगत सभा		वि.रा.शिंदे
विक्टोरीया अनाथाश्रम		महात्मा फुले
मराठी ग्रंथ उत्तेजक मंडळी, नाशिक		न्या.म.गो.रानडे
गुरुदेव सेवा मंडळ (मोझरी)		संत तुकडोजी महाराज
ग्रामोउद्धार मंडळ		पंजाबराव देशमुख

 सादर लेख PDF स्वरूपात डाउनलोड करण्यासाठी  येथे क्लीक करा